Dier van de maand: Eend

Wanneer we het over de eend hebben bedoelen we daarmee een soort vogel uit de familie van eendachtigen (Anatidae). Alle soorten uit de Anatidae worden "eenden" genoemd, behalve de soorten uit de onderfamilie Anserinae, de ganzen en zwanen. Eenden zijn hoofdzakelijk watervogels, meestal kleiner dan hun verwanten, de zwanen en de ganzen, met een kortere nek, en kunnen in zowel zoet als zout water worden gevonden. De Tadorninae, waartoe onder andere de bergeend behoort, houden qua formaat het midden tussen een gans en een eend. Duikers, futen, rallen, koeten en waterhoentjes behoren overigens niet tot deze vogelsoort. 

Soms wordt met "eend" alleen een vrouwtjeseend bedoeld. Een mannetjeseend heet een "woerd". Een jonge eend wordt pijltje (soms piel) genoemd. In het algemeen worden jongen van kippen en eenden ook wel "pulletje" of "pulleke" genoemd. 

Eenden hebben zwemvliezen en waterafstotende veren. De vrouwtjes bekleden het nest meestal met dons dat ze uit hun borst plukken. De jongen zijn nestvlieders: ze verlaten het nest spoedig na het uitkomen. Eenden ruien hun slag- en staartpennen tegelijkertijd, zodat ze ongeveer een maand niet kunnen vliegen. Deze rui vindt plaats meteen na het broedseizoen. Bij de meeste soorten hebben de mannetjes een kleurig broedkleed, de vrouwtjes daarentegen schutkleuren. Alleen tijdens de korte ruiperiode hebben de mannetjes ook een camouflerend verenkleed (eclipskleed).

Het geluid dat door eenden wordt gemaakt wordt "snateren", "kwaken" of "kwekken" genoemd.

Sommige soorten eenden, hoofdzakelijk die in de gematigde en noordpoolgebieden, migreren; andere soorten doen dit niet en blijven het hele jaar in hetzelfde gebied.

In vele gebieden werd op wilde eenden gejaagd voor het vlees of voor het vermaak. In ons land worden de eenden tegenwoordig voornamelijk bejaagd om schade aan gewassen te voorkomen. Meestal gebeurt dit door de dieren te schieten; vroeger werden daarnaast eendenkooien gebruikt. Eendenvlees en -eieren worden in veel landen geconsumeerd, wat bijvoorbeeld blijkt uit het gerecht pekingeend. Donzen dekbedden bestaan uit de onderveren van de eidereend. Het wordt bijeengezocht uit hun nesten in voortplantingsgebieden waar de eenden de veren gebruiken om hun nesten te bedekken. Naast de mens zijn ratten de grootste vijanden van eenden.

Tegenwoordig leven eenden vaak juist dicht in de buurt van mensen, zoals bij water in de bebouwde kom van dorpen en steden en worden de eenden daar niet meer bejaagd, maar gezien als leuke aanvulling op de leefomgeving. Zo wordt het bijvoorbeeld door sommigen als aardig tijdverdrijf gezien om "de eendjes te voeren" met overgebleven oud brood.

Wilde eenden (de meest voorkomende soort in ons land) zijn overigens overwegend nachtdieren. Daarmee bedoelen we dat zij in de schemer naar de velden trekken om waterplanten en insecten te eten. Met de ochtendschemer vliegt hij terug naar parken, meren, plassen en sloten om te rusten.

Eenden eten verschillende soorten voedsel, waaronder grassen, waterplanten, vissen en insecten.maar daarnaast ook maïs, groenten en granen. Ze komen in grote getale af op door regen en wind neergeslagen granen en veroorzaken zo aanzienlijke ze vraatschade. Door de granen verder te vertrappen en met uitwerpselen te bevuilen, verliest het graan zijn waarde of is het niet meer voor consumptie geschikt. Agrariërs kunnen middelen als vlaggen, nabootsen van roofvogels, knalapparatuur of stokken met linten en schriklint inzetten om eenden te verjagen en landbouwschade te voorkomen. Naast de mens is de rat en ook wel de vos een belangrijke vijand van de eend.