Dier van de maand: Haas
Er zijn veel soorten hazen maar de Europese haas (Lepus europaeus) is de soort die in Nederland vrij algemeen voorkomt. Het gaat hier dus om deze soort.
Hazen zijn voornamelijk nachtdieren. Overdag slapen ze in of bij een leger dat ze zelf hebben gegraven op een zonnige en enigszins beschutte plaats. Ze zijn dan nauwelijks waarneembaar. Hazen slapen heel licht en worden door het minste geluid of trilling van de bodem wakker. Een slaapperiode duurt zelden langer dan een paar minuten. Daar komt ons gezegde "hazenslaapje" dus vandaan.
Een haas bestrijkt een vrij groot leefgebied van ongeveer 300 ha. waarin hij meerdere legers heeft en dat hij bovendien deelt met soortgenoten. Een haas zal zijn leefgebied slechts verlaten gedurende de paartijd, bij gebrek aan voedsel of wanneer hij voortdurend wordt verstoord. Buiten het eigen leefgebied raakt een haas erg in de stress. Los lopende honden zijn dus heel vervelend voor hazen!
Hazen eten grassen, kruiden, knoppen, zaden, twijgen of wortels maar ze snoepen ook graag van landbouw-gewassen als bieten, koolplanten, wortelen en zaden.
De paartijd, rammeltijd genoemd, duurt van januari tot juli maar ook daarbuiten komen paringen incidenteel voor. In de tijd verzamelen zich kleine groepjes hazen waarbij de mannetjes (ram) ruikt of het vrouwtje (moer) ontvankelijk is. De moertjes hebben in deze periode een cyclus van zes weken waarin zij slechts één dag, gedurende een paar uur, bronstig is. Het hele paringsritueel is soms, in de schemering, te zien want het gaat er nogal onstuimig aan toe. De rammen kunnen behoorlijk vechten en de moertjes laten een ram niet zomaar toe. Als het dan uiteindelijk gaat gebeuren hebben de hazen er ook niet veel plezier van want de werkelijke copulatie duurt minder dan 30 seconden.
Een moer werpt maximaal vier keer per jaar, waarbij elke worp bestaat uit twee tot vijf jongen. Opmerkelijk daarbij is dat een moer al tijdens de dracht, zo'n vier dagen voor de worp weer gedekt kan worden. We spreken over een dubbele dracht. Het is overigens maar goed dat er zoveel jongen geboren worden want ongeveer 60% van de jongen sterft in het eerste levensjaar. Belangrijke oorzaken daarvan zijn landbouwwerkzaamheden, ziekte en natuurlijk roofdieren zoals vossen en roofvogels, waaronder ook de kraai en de ekster. Van de 40% die het eerste jaar overleeft worden de meesten niet ouder dan een jaar of vijf. Slechts een enkeling wordt zeven of zelfs acht jaar oud.
Veel hazen sneuvelen in het verkeer en door verschillende ziekten, waaronder coccidiose, hazenpest en toxoplasmose. Van de volwassen hazen wordt in Nederland jaarlijks ongeveer 10% geschoten wanneer de populatie dat toelaat.
De haas komt in WBE de Dongemond vrijwel overal voor al kan het aantal tussen het ene en het andere jaar behoorlijk verschillen. De haas heeft in het gebied te maken met landbouwmachines en verschillende predatoren, zoals de vos.
De wildbeheereenheid is de vereniging van lokale jachthouders en jagers die uitvoering geeft aan verantwoord en duurzaam wildbeheer.